Trang chủ

Thứ Hai, 31 tháng 12, 2012

Sầu Riêng

Sầu riêng gốc ở vùng Đông Nam Á và mọc dại trong rừng ở Malaysia: Sumatra và Kalimantan tên khoa học là Duriozibethinus. Chỉ Durio gồm nhiều loài, có không ít loài, có cùi quanh hạt ăn được nhưng loại sầu riêng trồng hiện nay cùi dày và có hương vị tốt thì không tìm thấy trong rừng do vậy người ta cho rằng sầu riêng đã được thuần hóa từ lâu, ở nước nào trước thì chưa rõ nhưng có nhiều giống nhất là Malaysia, ở đây có tới hơn 100 dòng vô tính đã được đăng ký, nhiều giống đã được đem trồng ở các nước láng giềng. Sản xuất với quy mô công nghiệp, diện tích lớn, hiệu quả cao, phải kể đến Thái Lan.

Cây sầu riêng trưởng thành cao từ 20-30 m, tán lá thưa, ra hoa cuối mùa mưa đầu mùa khô. Quả là loại quả nang có 5 múi, nứt làm 5 mảnh và chín sau khi ra hoa khoảng 4 tháng.

Hoa sầu riêng mọc từng chùm, số lượng nhiều, trên các cành to hoặc nhỏ ít khi ở đầu cành. Đài có 5 cánh không kể đài phụ phía ngoài 3 cánh. Vành hoa 5 cánh màu kem hơi xanh. Nhị đực dính với nhau trên nửa cuống thành 5 chùm nhị, mỗi chùm có 10-12 bao phấn. Bầu hình trái xoan vòi dài, Đầu nhụy tròn có 5 mảnh, khi chín có nhựa dính. Từ khi nụ bắt đầu nở đến khi thành hoa cần 2-3 ngày. Hoa nở khoảng 3 giờ chiều đến khoảng 6 giờ sáng ngày hôm sau. Bao phấn nức vào khoảng 7 giờ tối và đến 11 giờ tối thì mới có thể thụ phấn tốt cho nhụy nhưng lúc này nhụy đã lụi tàn. Do đó hoa sầu riêng không tự thụ phấn được và muốn kết quả cần thụ ngoại nhờ phấn của các cây khác. Cây sầu riêng nở nhiều hoa, một thời gian dài nhiều tuần lễ do đó có nhiều mật phấn và động vật đến lấy phấn. Sáng sớm thì có con sóc, bọ cánh cứng, ong ruồi, ban đêm thì có cầy hương, dơi. Theo một số nhà nghien cứu, sầu riêng có nhiều đặc điểm của những cây thụ phấn nhờ dơi như hoa nở trên cành to dơi dễ bay tới đậu, hoa nở ban đêm, mùi hoa hắc hấp dẫn dơi, hoa to mở rộng và màu trắng không có màu đỏ tím và đường mật phấn nhiều, đủ thức ăn cho dơi.

Quả to gồm 5 lá noãn khi chín nứt ra làm 5 mảnh. Mỗi lá noãn, buồng có từ 1-7 hạt, quanh hạt có cùi mềm là phần ăn được. Từ khi hoa nở đến khi quả lớn tối đa là 12-13 tuần lễ, 15-16 tuần lễ thì quả chín.

Sầu riêng không chỉ là một món ăn ưa thích của người dân miền Nam mà còn là một món quà tặng quý giá đối với khách du lịch đến với những vườn cây trái đặc sắc của miền. Hiện nay, sầu riêng đã được vận chuyển ra miền Bắc và trở thành một trong những loại trái cây cao cấp ở thị trường Hà Nội và những vùng lân cận.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC

Trong 100g cơm sầu riêng:
Có 37,14% nước, 6,38% chất đạm, 2,7% chất béo, 16,2% Vitamin A: 20-30 IU

Acid ascobic: 23,9-25,0 mg
Canxi: 7,6-9,0 mg
Phoát Pho: 37,8-44,0 mg
Kali: 436 mg
thiamin:0,20 mg
Riboflavin: 0,20 mg
Niacin: 83-0,70 mg
Saét: 0,73-1,0 mg
Ñöôøng khoaùng: 12g
Protein: 2,5-2,8g
Chaát beùo: 5,33g
Chaát xô: 3,8g
Carbohydrate toaøn phaàn: 30,4-34,1g
Naêng löôïng: 147kcal

Hạt sầu riêng chứa 3,1% protit, 0,4% lipit, các chất P, Na, K, Ca, Mg, Fe, các vitamin B1, B2, C..


Công dụng và liều dùng
     Vỏ quả sầu riêng cũng được dùng làm thuốc chữa bệnh. Sau khi ăn người ta lấy vỏ rửa sạch, thái lát mỏng, phơi khô để dùng như trà là có thể chữa bệnh viêm gan.
      Theo Đông y vỏ quả sầu riêng có vị đắng, tính ấm, có tác dụng ích khí, tiêu thực, cầm mồ hôi, làm ấm phổi để chữa ho, thường được dùng làm thuốc bổ khí, chữa đầy bụng, khó tiêu, ho do hàn, cảm sốt. Ngày dùng 15 - 20g, thái nhỏ nấu nước uống.
       Quả sầu riêng vừa là một quả ngon, lại là một quả ăn có tác dụng kích thích sinh dục, rễ và lá còn được dùng làm thuốc chữa sốt.
       Lá còn dùng dưới dạng nấu nước tắm cho những người vàng da do bệnh gan.
      Cơm sầu riêng có thể làm kẹo, kem, bánh, xôi, mứt và là thức uống rất được nhiều người ưa thích.
      Trái sầu riêng được coi là thực phẩm dùng để khôi phục sức khỏe cho người ốm yếu, suy nhược, vì trong thành phần có chứa nhiều đường và tinh bột, khoáng tố vi lượng, đặc biệt hàm lượng vitamin C và E rất cao.
     Hạt sầu riêng luộc, nướng hoặc rang chín, ăn bùi như hạt dẻ, hạt mít.
     Do đó được sử dụng làm thức ăn và thuốc bổ dưỡng dưới dạng luộc, nướng hoặc rang chín, ăn bùi như hạt dẻ, hạt mít. Bột hạt sầu riêng cũng được dùng làm chất phụ gia trong chế biến các loại kẹo, mứt.
Ngoài ra nó còn chứa hàm lượng acid amin tryptophan cao. Điều này giúp giảm bớt lo âu, trầm cảm, mất ngủ, tạo ra cảm giác hạnh phúc cho con người bằng cách tăng mức độ serotonin trong não bộ.
     Sầu riêng có vị ngọt, tính ấm, có tác dụng bổ dưỡng tiêu thực, ôn phế, cầm máu, có tác dụng rất tốt khi dùng làm thuốc bổ dương, kích thích sinh dục.
     Trái sầu riêng vô cùng bổ dưỡng bởi nó rất giàu vitamin B, C và E với hàm lượng sắt cao. Từ lâu sầu riêng được biết đến là loại trái cây giúp khôi phục lại sức khỏe của người ốm yếu.Sầu riêng cũng là trái cây giúp giảm cholesterol, là một chất lọc máu mạnh mẽ.
      Bên cạnh đó hàm lượng protein cao của trái sầu riêng giúp tăng cường cơ bắp cho cơ thể, tạo cho bạn một cơ thể cường tráng.
      Sầu riêng còn được khuyến cáo như là nơi cung cấp một nguồn chất béo thô có lợi cho cơ thể.
      Đồng thời nó cũng được biết tới là một loại quả giúp kích thích hưng phần tình dục mạnh mẽ.
      Ăn chung sầu riêng với măng cụt có tác dụng thanh nhiệt, làm mát cơ thể. Điều này rất hữu ích đặc biệt đối với những người hay chơi thể thao.
      Bạn “mê mẩn” màu vàng óng của sầu riêng, nhưng nên nhớ đến cái lợi và cái hại mà sầu riêng mang đến. Nên có một chế độ ăn thích hợp, khi đó vừa có thể thỏa mãn sở thích của bản thân vừa đem lại lợi ích cho cơ thể.

CÔNG DỤNG CỦA SẦU RIÊNG

     Bổ thận tráng dương: Bầu dục lợn 1 bộ, sầu riêng (sắp chín) 200g, gia vị vừa đủ. Bầu dục thái nhỏ ướp gia vị. Sầu riêng chọn quả sắp chín để thái miếng nhỏ xào với bầu dục. Ăn nóng. Ngày 1 lần. Cần ăn 5 lần, chữa người bị chứng lãnh cảm, suy yếu tình dục.
     Chữa di tinh, liệt dương: Sầu riêng 50g, đường 20g (hoặc mật ong lượng thích hợp) đánh nhừ như kem - thêm khoảng 100ml nước sôi để nguội hòa đều để uống. Ngày 2 lần trong 10 ngày.
    Thay hoàng kỳ:
     Lương y ở Tịnh độ cư sĩ thành phố Cần Thơ có khu dùng vỏ quả sầu riêng thay tác dụng của hoàng kỳ trong các bài thuốc nam trợ dương.
    Thuốc bổ thận cứng gân cốt, kích thích tiêu hóa: Vỏ quả sầu riêng 15g, đậu đen sao 10g, tang ký sinh 12g, hà thủ ô chế 15g, đỗ trọng 15g, cốt toái bổ 15g, vỏ quýt 8g. Sắc uống.
Trị tiêu chảy: Vỏ quả sầu riêng 20g, vỏ quả măng cụt 20g. Sắc với 3 bát nước lấy 1 bát chia 2 lần uống.  Bệnh nhẹ chỉ dùng 1 trong 2 vị.
    Sốt rét, đau gan vàng da: Rễ, lá cây sầu riêng 12g, cam thảo dây 12g, chi tử (quả dành dành) 12g sắc với 3 bát nước lấy 1 bát. Uống làm 2 lần. Dùng 5 ngày.
    Cảm sốt, viêm gan vàng da: Lá và rễ cây sầu riêng 30-40g, lá và rễ cây đa 20-30g sắc uống. Có thể chỉ dùng lá rễ sầu riêng sắc uống trong ngày. Lá dùng nấu nước cho bệnh nhân viêm gan vàng da, tắm rửa.
     Các bệnh về gan: Rễ lá sầu riêng 10-16g sắc với 600ml nước còn 200ml chia 2 lần uống trong ngày.
      Kinh nguyệt kéo dài: Vỏ sầu riêng sao 12g, rau má 12g, cỏ mực tươi 12g, ngải cứu 8g, trắc bá diệp sao 8g, cam thảo nướng 4g, củ sả 4g, hoa sen 3 cái. Sắc 3 lấy 1 rồi hòa với 4g lọ chảo gang để uống (Ly Việt Cúc).
      Bổ thận tráng dương: Hạt quả sầu riêng ninh hầm với các bộ phận của dê như thịt, bầu dục, bộ phận sinh dục...
      Để có sầu riêng mang tính bổ dưỡng và chữa bệnh cần chọn những quả như sau: vỏ hơi nâu vàng là quả chín cây. Quả tròn đều, cuống tươi nhỏ, lõi giữa vàng là múi trong ruột sẽ vàng ánh. Các gai phải nhọn, nở hết, bóp nhẹ 2 gai giáp nhau là quả không sượng.
      Trái nào phía dưới có những múi hơi nút là chín đều ăn ngon và ngọt. Để bảo đảm hơn nữa khi mua đề nghị người bán dùng dao tách múi cho xem múi phải vàng hoặc hơi ửng vàng đều cùng một màu đục, tránh chỗ đục, chỗ trong.